[Sinh học 6 ] Bí ẩn về các loài Cây “ăn thịt”

Những loài thực vật ăn thịt lớn nhất thế giới này có hình dáng rất đẹp, độc đáo và tiết ra một thứ mật ngọt ngào quyến rũ những con mồi.


Loài thực vật ăn thịt Nepenthes raja.Những nhà khoa học vừa phát hiện ra một loài thực vật ăn thịt có kích thước lớn sống dưới chân núi ở đảo Borneo (thuộc khu vực giáp với 3 nước Brunei, Indonesia và Malaysia), có hình dáng như những chiếc chén dài với kích cỡ bằng thân của giống chuột chù núi (Tupaia montana). Chúng được đặt tên khoa học là Nepenthes raja.
Nepenthes raja săn mồi bằng cách tiết ra một loại mật hoa rất thơm ngon để làm mồi nhử, khi con mồi tiến tới để liếm láp thứ mật đặc biệt này, cơ thể chúng sẽ phồng to ra, nắp sẽ nhanh chóng úp xuống để nuốt trọn con mồi. Sau đó con mồi sẽ trượt xuống phần cuống lá, nơi có rất nhiều enzyme tiêu hóa chờ sẵn. Loài thực vật ăn thịt này có một cấu trúc rất phức tạp, chúng có khả năng dụ dỗ những con vật nhỏ như kiến, mối, ong, nhện…

Loài thực vật ăn thịt Nepenthes rajah.

Loài Nepenthes rajah cũng là loài thực vật ăn thịt lớn với cái miệng nắp khá to và hơi lõm. Phía ngoài nắp là một lượng lớn mật thơm ngon được chúng tiết ra để làm mồi. Thân của chúng rất đặc biệt, có thể giữ đến hơn hai lít nước nếu đổ đầy đến tận miệng. Nepenthes rajah có thể ăn thịt cả những động vật nhỏ có xương sống. Thực tế, loài cây này đủ lớn để có thể bẫy những con chuột chù núi, nhưng rất lạ là chúng không làm điều này.

Chuột chù núi thưởng thức mật ở mặt dưới của nắp và “đi vệ sinh” vào ấm.

Các nhà khoa học của Trường Đại học Monash và Royal Roads (Canada) đã hướng sự chú ý đến loài chuột chù núi và cố tìm hiểu xem chúng có liên hệ gì với loài thực vật này. Sau nhiều ngày theo dõi và tìm hiểu, họ thấy loài chuột chù núi thường nhảy lên cây, liếm mật ở mặt dưới của nắp rồi “đi vệ sinh” vào ấm mà không bị ăn thịt. Như vậy rất có thể Nepethes rajah đã hấp thụ phân chuột để cung cấp nitơ cho cơ thể nó, dường như đây là một sự trao đổi – các nhà khoa học nhận định. Nhóm nghiên cứu nhận thấy phân chuột chù núi đáp ứng từ 57-100% nhu cầu nitơ của loài cây này.

Loài thực vật ăn thịt Nepenthes lowii.

Sau rất nhiều năm nghiên cứu, các nhà khoa học cho rằng hầu hết những loài thực vật ăn thịt lớn nhất thế giới đều có hình dáng gần giống chiếc chén, chúng đều có một cách săn mồi giống nhau là tiết ra những thứ mật thơm kỳ lạ để thu hút con mồi đến gần. Các nhà khoa học khẳng định rằng, chắc chắn họ sẽ phải nghiên cứu nhiều hơn nữa về hành vi của những loài cây kỳ lạ này và còn nhiều điều lý thú nữa sẽ được phát hiện trong tương lai.

Cơ chế bắt mồi của cây gọng vó dựa lại chủ yếu dựa trên chất nhầy dính và xúc tu. Ban đầu, chúng phát ra hương thơm quyến rũ để lôi kéo côn trùng tìm đến và hạ chân xuống bề mặt lá bao phủ đầy các xúc tu nhạy cảm.